ПРИЗНАКИ СОЦИАЛЬНОЙ СТРАТИФИКАЦИИ У НАСЕЛЕНИЯ САМБИЙСКО-НАТАНГИЙСКОЙ КУЛЬТУРЫ В НАЧАЛЕ СРЕДНЕВЕКОВЬЯ (СЕРЕДИНА V – VII В.)
ПРИЗНАКИ СОЦИАЛЬНОЙ СТРАТИФИКАЦИИ У НАСЕЛЕНИЯ САМБИЙСКО-НАТАНГИЙСКОЙ КУЛЬТУРЫ В НАЧАЛЕ СРЕДНЕВЕКОВЬЯ (СЕРЕДИНА V – VII В.)
Аннотация
Код статьи
S0869-60630000354-2-1
Тип публикации
Статья
Статус публикации
Опубликовано
Выпуск
Страницы
28-45
Аннотация
В статье рассматриваются гендерные индикаторы и показатели социальной стратификации погребений поздней фазы самбийско-натангийской культуры (середина V – VII в.), принадлежавшей эстиям. Данные антропологии позволяют выявить разницу в погребальном инвентаре между мужскими, женскими и детскими погребениями. По составу погребального инвентаря и некоторым чертам погребального обряда условно выделяются три уровня погребений: привилегированные могилы, содержавшие относительно богатый погребальный инвентарь, в том числе престижные элементы костюма, предметы вооружения, конского снаряжения, питьевые рога; погребения “среднего класса” с устоявшимся набором инвентаря, включающем предметы личного убора из недорогих цветных металлов, отдельные предметы вооружения; и захоронения “низов”, практически без погребального инвентаря или же сопровождаемые керамическими сосудами. Выявляются территориальные группы, возможно соответствующие политическим объединениям эстиев.
Ключевые слова
Самбийско-натангийская культура, эстии, Великое переселение народов, меровингское время, погребальный обряд, гендерные признаки, социальная стратификация.
Классификатор
Дата публикации
01.07.2017
Всего подписок
4
Всего просмотров
577
Оценка читателей
0.0 (0 голосов)
Цитировать Скачать pdf

Библиография



Дополнительные библиографические источники и материалы

Амброз А.К. Дунайские элементы в  раннесредневековой культуре Крыма (VI–VII вв.) // КСИА. 1968. Вып. 113. С. 10–23.

Вернер И. Золотой браслет короля франков Хильдерика и германские браслеты позднеримского времени // Stratum plus. 2013. № 4. C. 315–350.

Добровольская М.В. Результаты антропологического анализа материалов, происходящих из погребальных комплексов могильника Митино // Скворцов К.Н. Могильник Митино V–XIV вв. (Калининградская область). По результатам исследований 2008 г. М.: ИА РАН, 2010. С. 199–217.

Казанский М.М., Мастыкова А.В. Женские могилы знати постгуннского времени в  понтийских степях и константинопольская мода // IV “Анфимовские чтения” по археологии Западного Кавказа / Ред. Т.А. Павленко, Р.Б. Схатум, В.В. Улитин. Краснодар: Традиция, 2014. С. 97–108.

Казанский М.М., Перен П. Moгила Хильдерика (481/482 г.) // КСИА. 2005. Вып. 218. С. 24–42.

Казанский М.М., Перен. П. “Королевские” и “вождеские” погребения раннемеровингского времени в Галлии: состояние исследований // КСИА. 2014. Вып. 234. С. 262–286.

Кулаков В.И. Древности пруссов VI–XIII вв. М.: Наука, 1990. (САИ; Вып. Г 1-9). 167 с.

Кулаков В.И. Варникам. Древности прусских вождей // Гiстарычна-Археалагiчны Зборник. 1997. № 12. С. 143–171.

Кулаков В.И. Holibo. Междуречье Ильфинг и Фришинг в 5 в.н.э. // Гiстарычна-Археалагiчны Зборнiк. 1998. № 13. С. 98–119.

Кулаков В.И. Доллькайм-Коврово. Исследования 1879 г. Минск: Ин-т истории НАН Беларуси, 2004. 135 с.

Кулаков В.И. Археологические критерии социальной истории Янтарного берега в I–XI вв.н.э. // Stratum plus. 2005. № 4. C. 278–382.

Кулаков В.И. Доллькайм-Коврово. Исследования 1992– 2002 гг. Минск: Ин-т истории НАН Беларуси, 2007. 335 с.

Кулаков В.И. Hünenberg – “Гора Великанов”. Могильник III–IV вв. на севере Самбии // Barbaricum. T. 10. Warszawa: Instytut Archeologii Uniw. Warszawskiego, 2014. C. 199–363.

Мастыкова А.В. “Варварские королевства” эпохи Великого переселения народов у алан Центрального Предкавказья // ПИФК. 2008. Вып. XXI. С. 149–159.

Мастыкова А.В. Женский костюм Центрального и Западного Предкавказья в конце IV – середине VI в. н.э. М.: ИА РАН, 2009. 502 с.

Мастыкова А.В., Добровольская М.В. Палеоантропологические исследования и погребальный инвентарь самбийско-натангинской культуры // Археология Балтийского региона / Ред. Н.А. Макаров, А.В. Мастыкова, А.Н. Хохлов. М.: ИА РАН; СПб.: НесторИстория, 2013. С. 74–79.

Орозий короля Альфреда // Матузова В.И. Английские средневековые источники IX–XIII  вв. М.: Наука, 1979. С. 13–35.

Петр из Дусбурга. Хроника Земли Прусской / Введ., пер. и коммент. В.И. Матузовой. М.: Ладомир, 1997. 384 с.

Пинар Жил Ж. Украшения, топография и архитектура: индикаторы социальной стратификации на могильниках раннего вестготского периода в  Испании и Южной Франции // КСИА. 2016. Вып. 244. С. 13–47.

Прокопий из Кесарии. Война с готами / Пер. С.П. Кондратьева. М.: Изд-во АН СССР, 1950. 516 с.

Скворцов К.Н. Могильник Митино V–XIV вв. (Калининградская область): в  2-х т. М.: ИА РАН, 2010. (Мат-лы охранных археологических исследований; Т. 15). Т. 1 – 258 с. Т. 2 – 806 с.

Скворцов К.Н. Формирование социальных элит у эстиев в  конце римского времени и  в  эпоху Великого переселения народов // КСИА. 2016. Вып. 244. С. 146–165.

Скворцов К.Н., Хохлов А.Н. Погребение всадника конца V – первой половины VI в. из могильника Шоссейное Калининградской области // КСИА. 2014. Вып. 232. С. 151–159.

Харке Г., Савенко С.И. Проблемы исследования древних погребений в американской археологии // РА. 2000а. № 2. С. 212–220.

Харке Г., Савенко С.И. Проблемы исследования древних погребений в западноевропейской археологии // РА. 2000б. № 1. С. 217–226.

Arrhenius B. Regalia in Svealand in Early Medieval Times // Tor. 1995. V. 27, iss. 1. P. 311–335.

Bierbrauer V. Die ostgotischen Grab- und Schatzfunde in Italien. Spoleto: Centro Italiano di Studi sull‘Alto medoevo, 1975. 368 S.

Bierbrauer V. Zur chronologischen, soziologischen und regionalen Gliederung des ostgermanischen Fundstoffs des 5. Jahrhunderts in Südosteuropa // Die Völker an der mittleren und unteren Donau im 5. und 6. Jahrhundert / Hrsg. H. Wolfram, F. Daim. Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, 1980. S. 131–142.

Bierbrauer V. Bronzene Bügelfibeln des 5. Jahrhunderts aus Südosteuropa // Jahresschrift für Mitteldeutsche Vorgeschichte. 1989а. Bd. 72. S. 141–160.

Bierbrauer V. Ostgermanische Oberschichtgräber der römischen Kaiserzeit und der frühen Mittelalters // Peregrinatio Gothica. Lódź: Katedra Archeologii Uniw. Lódzkiego, 1989b. (Archaeologia Baltica; VIII). S. 39–106.

Brather S. Kleidung, Bestattung, Ritual. Die Präsentation sozialer Rollen im frühen Mittelalter // Zwischen Spätantike und Frühmittelalter. Archäologie des 4. bis 7. Jahrhunderts im Westen / Hrsg. S. Brather. Berlin; N. Y.: Walter de Gruyter, 2006. S. 237–273.

Christlein R. Besitzabstufungen zur Merowingerzeit im Spiegel reicher Grabfunde aus West- und Süddeutschland // Jahrbuch des Römisch-Germanischen Zentralmuseums Mainz. 1973. Jg. 20. S. 147–180.

Cieśliński A. Die spätrömische Kaiserzeit und die frühe Völkerwanderungszeit an der Passarge/Pasłęka // The Turbulent Epoch. New materials from the Late Roman Period and the Migration Period / Hrsg. B. NiezabitowskaWiśniewska, M. Juściński, P. Łuczkiewicz, S. Sadowski. Lublin: Instytut Archeologii UMCS, 2008. S. 113–131.

Das Grab des fränkischen Königs Childerich I in Tournai und die Anastasis Childerici von Jean-Jacques Chifflet aus dem Jahre 1655 / Hrsg. D. Quast. Mainz: RömischGermanisches Zentralmuseum, 2015. 514 S.

Duczko W. Uppsalahögarna som simboler och arkeologiska kälor // Arkeologi och miljögeologi i Gamla Uppsala / Ed.W. Duczko. Uppsala: Uppsala Univ., 1996. Р. 59–93.

Harhoiu R. Die frühe Völkerwanderungszeit in Rumänien. Bukarest: Editura Enciclopedicǎ, 1998. 268 S.

Hedeager L. Kingdoms, ethnicity and material culture: Denmark in a European perspective // The Age of Sutton Hoo: The seventh century in northwestern Europe / Ed. M.O. Carver. Woodbridge: Boydell Press, 1992. P. 279–300.

Hilberg V. Masurische Bügelfibeln. Studien zu den Fernbeiziehungen dervölkerwanderungszeitlichen Brandgräberfelder von Daumen und Kellaren. Neumünster: Wachholtz Verlag, 2009 (Daumen und Kellaren-Tumiany i Kielary; Bd. 2). 615 S.

I Goti a San Marino. Il tesoro di Domagnano / Eds.: M.G. Curletti, C. Della Porta. Milano: Electa, 1995. 61 р.

Kazanski M., Périn P. La tombe de Childéric: un tumulus oriental? // Travaux et Mémoires. 15: Mélanges JeanPierre Sodini. Paris: Association des Amis du Centre d‘Histoire et Civilisation de Byzance, 2005. P. 287–298.

La Baume W. Altpreußische Zaumzeug // Alt Preußen. 1944. Jhg. 9. H. 1/2. S. 2–19.

Ljungkvist J. Dating two Royal Mounds of Old Upsala. Evaluating the Elite of the 6th–7th centuries in Middle Sweden // Archäologische Korrespondenzblatt. 2008. Jg. 38. H. 2. P. 263–282.

Mastykova A., Dobrovolskaia M. Grave Goods in the Semeteries from the Late Roman and Early Mediaeval Periods on the Sambian Peninsula and Anthropological Accounts // Inter Ambo Maria. Northern Barbarians from Scandinavia towards the Black Sea / Eds I. Khrapunov, F.-A. Stylegar. Kristiansand; Simferopol: Dolya, 2013. P. 272–281.

Menghin W. Das Schwert im Frühen Mittelalter. Stuttgart: Konrad Theisse Verlag, 1983. 368 S.

Müller-Wille M. Les tombes royales et aristocratiques à tumuli // Antiquités Nationales. 1997. 27. P. 245–257.

Näsman U. The Ethnogenesis of the Danes and the Making of a Danish kingdom // The Making of Kingdoms / Eds T. Dickinson, D. Griffiths. Oxford: Oxford Univ. Committee for Archaeology, 1999. (Anglo-Saxon Studies in Archaeology and History; 10). P. 1–10.

Näsman U. Danerne og het danske kongeriges opkomst. Om forskingsprogrammet “Fra Stamme til Stat i Danmark” // Kuml. 2006. № 55. S. 205–241.

Okulicz J. Pradzieje ziem pruskich od pózdnego paleolitu do VII w. n.e. Wrozlaw: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1973. 588 S.

L’Or des princes barbares. Du Caucase à la Gaule Ve s. après J.-C. Paris: Réunion des Musées nationaux, 2000. 224 p.

Périn P. Possibilités et limites de l’interprétation sociale des cimetières mérovingiens // Antiquités Nationales. 1998. 30. P. 169–184.

Périn P., Kazanski M. La tombe de Childéric, le Danube et la Méditerranée. // Villes et campagnes en Neustrie / Dir. L. Verslype. Montagnac: Ed. Monique Mergoil, 2005. (Europe médiévale; 8). P. 29–38.

Pėteraitis V. Mažosios Lietuvos ir Tvankstos vietovardžiai, Mokslo ir enciklopedijų leidybos institutas. Vilnius: Mažosios Lietuvos fondas, 1997. 608 p.

Poulik J. Žuráň in der Geschichte Mitteleuropas // Slovenská Archeologiá. 1995. V. 43, iss. 1. S. 27–109.

Quast D. Die merowingerzeitlichen Grabfunde aus Gültlingen. Stuttgart: Kommissonsverlag-Konrad Theiss Verlag, 1993. 162 S.

Quast D. Ein spätantikes Zepter aus dem Childerichgrab // Archäeologisches Korrespondenzblatt. 2010. V. 40, № 2. S. 285–296.

Ramqvist P.H. Über ökonomische und sozio-politische Beziehungen der Gesellschaft der nordischen Völkerwanderungszeit // Frühmittelalterliche Studien. 1991. Bd. 35. S. 45–72.

Ramqvist P.H. Högom. The Excavations 1949–1984. Part I. Neumünster: Karl Wachholtz, 1992. 236 p.

von Rummel P. Habitus barbarus: K leidung und Repräsentation spätantiker Eliten im 4. und 5. Jahrhundert. Berlin; N. Y.: Walter de Gruyter, 2007. 482 S.

von Rummel P. L’aquila gotica. Sull’interpretazione di un simbolo // La trasformazione del mondo romano e le grandi migrazioni. Nuovi popoli dall’Europa settentrionale e centro-orientale alle coste del Mediterraneo / Eds C. Ebanista, M. Rotili. Cimitile: Tavolario, 2012. P. 51–66.

Skvorzov K. Das Gräberfeld der römischen Kaiserzeit von Bol‘šoe Isakovo (ehemals Lauth, Kreis Königsberg). Katalog der Funde aus den Grabungen 1998 und 1999 // Offa. 2007. 61/62. S. 111–219.

Skvorzov K.N. “The amber coast masters” some observations on rich burials in the sambian-natangian culture ca. ad. 500 // Inter Ambo Maria: Northen Barbarians from Scandinavia towards the Black Sea / Eds I. Khrapunov, F.-A. Stylegar. Kristiansand; Simferopol: Dolya, 2013a. P. 352–364.

Skvorzov K.N. The Formation of a sambian-natangian Culture Patrimonial Elite in the Roman Period in the Context of the Amber Trade // Archaelogia Baltica. 2013b. V. 18, № 2. P. 167–191.

Schlicht O. Das westliche Samland. II Band. Dresden: Kolbe und Schlicht, 1922. 312 S.

Stauch E. A lter ist Silber, Jugend ist Gold! Zur altersdifferenzierten Analyse frühgeschichtlicher Bestattungen. Zwischen Spätantike und Frühmittelalter. Archäologie des 4. bis 7. Jahrhunderts im Westen / Hrsg. S. Brather. Berlin; N. Y.: Walter de Gruyter, 2008. S. 275–295.

Steuer H. Frühgeschichtliche Sozialstrukturen in Mitteleuropa: eine Analyse der Auswertungsmethoden des archäologischen Quellenmaterials. Göttingen: Vandenhoeck und Ruprecht, 1982. 613 S.

Steuer H. Helm und Rignschwert. Prunkbewaffnung und Rangabzeichen germanischer Krieger // Studien zur Sachsenforschung. 1987. V. 6. S. 190–236.

Steuer H. Archaeology and history: proposals on the social structure of the Merovingian kingdom // The birth of Europe. Archaeology and social development in the first millennium AD / Ed.K. Randsborg. Roma: L‘Erma di Bretschneider, 1989. P. 100–122.

Steuer H. Fürstengräber, Adelsgräber, Elitegräber: Methodisches zur Anthropologie der Prunkgräber // Herrschaft – Tod – Bestattung. Zu den vor- und frühgeschichtlichen Prunkgräbern als archäologischhistorische Quelle / Hrsg. C. von Carnap-Bornheim, D. Krausse, A. Wesse. Bonn: Rudolf Habelt, 2006. S. 11–25.

Tautavičius A. Vidurinis geležies amžius Lietuvoje (V–IX a.). Vilnius: Lietuvos pilys, 1996. 367 р.

Tihelka K. Knížecí hrob z období stĕhování národů u Blučiny, okr. Brno-Venkov // Památky Archeologické. 1963. Т. 65, 2. S. 467–498.

Tischler O., Kemke H. Ostpreussische Altertümer aus der Zeit der grossen Gräberfelder nach Cristi Geburt. Königsberg: In Kommission bei Wilh Koch, 1902. 86 S.

Theune-Grosskopf B. Zweibelknopffiben und ihre Träger – Schmuck und Rangabzeichen // Die Schrube zwischen Macht und Pracht. Das Gewinde in der Antike / Hrsg. B. Deppert-Lippitz, R. Würth. Sigmaringen: Thorbecke, 1995. S. 77–112.

Vaitkunskienė L. The formation of a warrior elite during the Middle Iron Age in Lithuania // Archaeologia Baltica. 1995. V. 1. Р. 94–106.

Wyszomirska-Werbart В. Scandinavians and the Eastern Baltic during the Migration Periode. The Cultural Interactions // Contacts across the Baltic Sea during the Late Iron Age (5th–12th centuries) / Eds B. Hårdt, B. WyszomirskaWerbart. Lund: Univ. of Lund, 1992. P. 59–72.

Комментарии

Сообщения не найдены

Написать отзыв
Перевести