- Код статьи
- S0869606325010027-1
- DOI
- 10.31857/S0869606325010027
- Тип публикации
- Статья
- Статус публикации
- Опубликовано
- Авторы
- Том/ Выпуск
- Том / Номер выпуска 1
- Страницы
- 21-36
- Аннотация
- Многие ученые-кавказоведы дают общее название позднеэнеолитической культуре Южного Кавказа: ее иногда называют культурой Сиони, иногда культурой Сиони-Чопи, а иногда культурой Сиони-Чопи-Гинчи. Однако в поселениях Нахчывана керамика типа Сиони очень мало распространена. Изучение материальной культуры, а особенно керамических изделий недавно раскопанного поселения Тумбултепе и других памятников Нахчывана очень важны для разъяснения вопросов, связанных с позднеэнеолитическими культурами Южного Кавказа, в том числе с культурой Сиони. Даже если одну группу памятников позднего энеолита на Южном Кавказе можно назвать культурой Сиони-Чопи-Гинчи, то, на взгляд авторов, некорректно распространять это название на все памятники Южного Кавказа.
- Ключевые слова
- Южный Кавказ культура Сиони Нахчыван Тумбултепе поздний энеолит
- Дата публикации
- 03.11.2025
- Год выхода
- 2025
- Всего подписок
- 0
- Всего просмотров
- 48
Библиография
- 1. Абибуллаев О.А. Энеолит и бронза на территории Нахичеванской АССР. Баку: Наука, 1982. 316 с.
- 2. Алиев Н., Нариманов И. Культура северного Азербайджана в эпоху позднего энеолита. Баку: Aгрыдаг, 2001. 144 с.
- 3. Археология Венгрии (Каменный век) / Отв. ред. В.С. Титов, И. Эрдели, М. Габори. М.: Наука, 1980. 420 с.
- 4. Ахундов Т.И. У истоков Кавказской цивилизации. Неолит Азербайджана. Памятники традиции Гарабагского неолита. Баку: Афполиграф, 2017. 918 с.
- 5. Бахшалиев В.Б. Протокуро-аракская керамика Нахчывана // Российская археология. 2013. № 3. С. 105-107.
- 6. Бахшалиев В.Б. Новые энеолитические памятники на территории Нахчывана // Российская археология. 2014. № 2. С. 88-95.
- 7. Бахшалиев В.Б. Археологические исследования поселения Нахчывантепе // Российская археология. № 2. 2019. С. 96-109.
- 8. Бахшалиев В.Б. Археологические раскопки на поселении Кюльтепе I // Российская археология. 2022. № 1. С. 139-152.
- 9. Джапаридзе О. На заре этнокультурной истории Кавказа. Тбилиси: Изд-во Тбилисского ун-та, 1989. 423 с.
- 10. Мунчаев Р.М. Кавказ на заре бронзового века. М.: Наука, 1975. 478 с.
- 11. Мунчаев Р.М., Амиров Ш.Н. Лейлатепинская культура и Кавказ // Кавказ как связующее звено между Восточной Европой и Передним Востоком: диалог культур, культура диалога (к 140-летию Александра А. Миллера). СПб., 2015. С. 128-131.
- 12. Менадбе М., Кигурадзе Т. Археологические памятники села Сиони. Тбилиси: Мецниереба, 1981. 142 с.
- 13. Нариманов И.Г., Ахундов Т.И., Алиев Н.Г. Культура Лейлатепе. Баку: Агрыдаг, 2007. 128 с.
- 14. Черленок Е.А. Археология Кавказа (мезолит, неолит, энеолит): учеб.-метод. пособие. СПб., 2013. 54 с.
- 15. Acar G.Z. Naxcıvan və Şərqi Anadolunun Son Eneolit mədəniyyəti. Naxcıvan: Tusi, 2021. 32 s.
- 16. Abedi A., Khatib Shahidi H., Chataigner Ch. et al. Excavation at Kul Tepe of (Jolfa), North-Western Iran, 2010: First Preliminary Report // Ancient Near Eastern Studies. 2014. 51. P. 33-165.
- 17. Badalyan R., Harutyunyan A., Chataıgner Ch. et al. The Settlement of Aknashen-Khatunarkh, A Neolitic Site in the Ararat Plain (Armenia): Excavation Results 2004-2009 // TUBA-AR: Turkiye Bilimler Akademisi arkeoloji dergisi. 2010. 13. P. 185-218.
- 18. Bakhshaliyev V. Archaeology of Nakhchivan in the light new discoveries. Nakhchivan: Ajami, 2022. 372 p.
- 19. Baxşəliyev V., Marro C., Aşurov S. Ovculartəpəsi. Bakı: Elm, 2010. 156 s.
- 20. Camps G., Rostan E. Les poteries a perforations en ligne, a propos du facies terrinien du Chalcolithique corse // Bulletin de la Societe prehistorique francaise. 1982. Т. 79, 8. P. 240-249.
- 21. Derin Z., Caymaz T. The Chalcolithic period at Yeşilova Hoyuk // Communities in transition: the Circum Aegean area during the 5th and 4th millennia BC / Ed. by S. Dietz et al. Oxford: Oxbow Books, 2017. P. 499-505.
- 22. Emre E. MO 5. ve 4. Binyıl Nahcıvan Mangaly Kapları: Yuksek Lisans Tezi. İzmir, 2017. 310 s.
- 23. Esin U. The relief decorations on the Prehistoric pottery of Tulintepe in Eastern Anatolia // Between the Rivers and over the Mountains / Ed.M. Frangipane et al. Roma: Universita di Roma “La Sapienza”, 1993. P. 105-122.
- 24. Gulcur S., Marro C. The view from the north: comparative analysis of the Chalcolithic pottery assemblages from Norşuntepe and Ovcular Tepesi // After the Ubaıd: Interpreting Change from the Caucasus to Mesopotamia at the Dawn of Urban Civilization (4500-3500 BC). Paris: De Boccard, 2012. P. 305-352.
- 25. Kiguradze T. The Chalcolithic-Early Bronze transition in the Eastern Caucasus // Chronologies des Pays du Caucase et de l’Euphrate aux IVe-IIIe millenaires / Ed. by C. Marro et H. Hauptmann. Istanbul: Institut Francais d’Etudes Anatoliennes, 2000. P. 321-328.
- 26. Kiguradze T., Sagona A. On the origins of the Kura-Araxes cultural complex // Archaeology in the Borderlands: Investigations in Caucasia and Beyond / Ed. by A.T. Smith, K. Rubinson. Los Angeles: Cotsen Institute of Archaeology, University of California, 2003. P. 38-94.
- 27. Kuliyeva Z., Bahşeliyev V. Nahcıvan’ın Kalkolitik Cağ Kulturu (Azerbaycan) // TUBA-AR: Turkiye Bilimler Akademisi arkeoloji dergisi. 2018. 23. S. 29-52.
- 28. Lyonnet B., Guliyev F., Helwing B. et al. Ancient Kura 2010-2011: The first two seasons of joint field work in the Southern Caucasus // Archaologische Mitteilungen aus Iran und Turan. 2012. 44. P. 1-190.
- 29. Maziar S. Excavations at Kohne Pasgah Tepesi, the Araxes Valley, the Northwest Iran: First Preliminary Report // Ancient Near Eastern Studies. 2010. 47. P. 165-193.
- 30. Ozfırat A., Marro С. 2004 Yılı Van, Ağrı ve İqdır İlleri Yuzey Araştırması // Turk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi. 2007. № 7. S. 1-20.
- 31. Museyibli N. Boyuk Kəsik eneolit yaşayış məskəni. Bakı: Nafta-Press, 2007. 228 s.
- 32. Museyibli N. Leylatəpə mədəniyyəti. Bakı: Elm və Təhsil, 2020. 576 s.
- 33. Palumbi G. A Preliminary Analysis on the Prehistoric Pottery from Aratashen (Armenia) // Les Cultures du Caucase (VIe-IIIe millenaires avant notre ere). Leurs Relations avec le Proche-Orient / Dir. B. Lyonnet. Paris: Centre national de la recherche scientifique, 2007. P. 63-76.
- 34. Sharifi M., Motarjem A. The process of cultural change in the Chalcolithic period in the highlands of Western Iran at Tepe Gheshlagh // Documenta Prehistorica. 2018. XLV. P. 86-99.
- 35. Sampson A. The Neolithic of the Dodecanese and Aegean Neolithic // The Annual of the British School at Athens. 1984. Vol. 79. P. 239-247.